Aqoon la’aan siyaasadeed iyo mid dal iyo dadeed oo sababtay guuldarrada Datoor Cali Ciise

Marka hore hambalyo Madaxweyne Dooran Datoor Saciid Cabdullaahi Deni. Datoor Deni waxa uu ka soo tallaabsaday jallaafooyin badan, waxa uuna dheelay siyaasad qeexan, jaan-go’an, kana fog in ay hal qolo yeelato. Mar kale HAMBALYO Datoor Deni.

Marka xiga, asbuucyada soo socda waxa aan dhegaystaha Daljir la qaybsan doonnaa faallooyin ku saabsan waxa sababay guuldarrada musharrixiinta kale ee xilka Madaxweyne Puntland 2019.

Aan maanta ku biloowno Datoor Cali Ciise. Ku dheeraan mayno waxa sababay in Datoor Cali Ciise uu hal (1) cod oo kaliya ka helo doorashada Madaxweynaha Puntland, maxaa yeelay waa maaddo u baahan takhasus iyo daraasaad cilmiyeed. Saas oo ay tahay, haddana waxaa isweydiin mudan, dabaggal dheeraad ahna u baahan su’aaha ah: “Maxaa laga yeelaa siyaasiga aqoonyahanka ah (technocrat) laakiin aan lahayn aqoon siyaasadeed, ayna u weheliso aqoon la’aan dadka iyo dalku uu rabo in uu taladiisa hanto?”

Jawaabta gaaban waa asaga oo la diido.

Ha la diido ma xumee, waa hubaal ah in aan weli Datoorka iyo siyaasaddiisa la fahmin. Illaa iyo hadda aan la fahmin. Datoor Cali Ciise markii uu shalay jeedinayey khudbadiisii lagu fahmi lahaa ee “I doorta” ee Golaha Wakiilada hortooda waxa ay ku qaadatay sagaal daqiiqo in uu yiraahdo magacaygu waa Datoor Cali Ciise … CV-gayga haddii aan isku dayo in aan idiin sheego waqtigaa iga dhacaya … waxaan ka soo shaqeeyey 40 dal … siyaasadda aan dowladeyda ku hoggaamin doonaa waa mid leh karti, hufnaan iyo daahfurnaan.” Deedna tobankiisii daqiiqo waaba dhamaatay oo gambaleel baa ku yeeray.

Isweydiintii shalay ee “Datoorku muxuu yiri, maxaa se lagu doortaa?” waa sabab kamid ah sababaha loo diiday Datoor Cali Ciise.

Datoor Cali Ciise waa aqoonyahan leh takhasus gooni ah, ayna u weheliso ku dhawaad 40 sano oo khibrad isla aqoontaas. Waa suurtagal in Datoorka ay saaxiibo yihiin siyaasiyiin Soomaaliyeed iyo aqoonyahanaba, laakiin Datoorku waa nin aan aqoon fiican u laheyn reer Puntland, saas oo ay tahayna reer Puntland ay asaga aqoon fiican u leeyihiin. Reer Puntland intaas waa ogyihiin, laakiin Datoorku waa moogyahay. Moogaantu ma aha mid Datoorka u gaar ah, laakiin waa mid ay ka simanyihiin badi aqoonyahanka Soomaaliyeed, waana mid u gaar aqoonyahanada Soomaaliyeed ee inta dhabarka laga soo dharbaaxo loo sheego in ay yihiin “aqoonyahan siyaasi ah oo dadka iyo dalka dhibta haysa ka saari kara.”

Datoor Cali Ciise taasi uma ay suurtoobin.

Reer Puntland waa diideen aqoonyahan Datoor Cali Ciise maxaa yeelay ayagii buu aqoon waayey, asna waxa uu ayaga ula muuqday nin og wax aysan ogayn, oo hadana aysan ogaan karin. Waxa uu u muuqday aqoonyahan ay dhibayso in uu dadkiisa aan aqoon uu hadal ku qanciyo. Datoorku dadkii hadal iyo fadhiba waa ku qancin waayey.

Jirtaayo intaas, haddana aqoon la’aanta aqoonyahanka waxaa u wehelisay xasuus la’aan wixii shalay geed hoostiis, Taleex iyo Khaatumo ka dhacay. Wuxuu Datoorku ilaaway wixii laba Cali ku dhigeen aqoonyahankii, siyaasigii iyo oday dhaqameedkii siyaasaddoodii Khaatumo su’aalo ka keenay maantana uu Datoor Cali Ciise codkooda raadshay.

Siyaasadda waa la isku khilaafaa oo dhib ma leh. Waa la is mucaaradaa oo ayana dhib ma leh. Laakiin waxaa dhibi ka jirtaa in aqoonyahankii iyo oday dhaqameedkii uu Datoor Cali Ciise shalay ka raacay Cali Khaliif Gallaydh in uusan maalin shirin, maalin ka raaligelin wixii dhacay, oo asagu raaligelin dalbaday. Datoorka waxaa laga hayaa “waa carooday,” rakaabsiisuna waxay ku dareen “wax caro bixinyana waa la waayey.”

Aqoon la’aanta aqoonyahanku dhib ma leh oo haddii uusan maanta aqoon berri wuu baran karaa, laakiin siyasadda, xasuus-xumida iyo isyeelyeelku isma raacaan, wehelna badanaa ma noqdaan.

Aan ka soo noqono Datoor Cali Ciise oo la diidyey, una soo noqonno su’aasha: “maxaa laga yeelaa siyaasiga aqoonyahanka ah (technocrat) laakiin aan lahayn aqoon iyo khibrad siyaasadeed toona, ayna u weheliso aqoon la’aan dadka iyo dalku uu rabo in uu taladiisa hanto?”

Jawaabtu waa mid gaaban: Dadkii waa ilbaxay. Qaar waxbay barteen. Qaar dadkay darsaan. Qaar kaloo badan waa kula jiraan, wayna kaa jiraan. Sidaas darteed aqoonyahan baan ahay sidii kal hore kursi laguma hanto. Aqoonyahanku waa in uu aqoontiisa ku shaqaystaa, hadba meesha uu shaqo kaga heli karo, laakiin yuusan dadka ugu soo marmarsiinyoon “aqoonyahan baan ahay, anaa xalkii siyaasadeed idiin hayee, anaa idin ka og e, ee aniga I doorta.”

Haddii uusan intaas fahmin, Datoor Cali Ciise ha darso sababta Axmed Karaash Madaxweyne Kuxigeen Puntland loogu doortay Timacaddena loo diiday.

Diiwaanka Daljir

Radio Daljir