Garowe, Aug 01 – Waa ducadii uu ku duceystay Nabi Muuse (cs) markii Nabinimada ILAAHAY usoo dajiyay. Marka taas ayaan ku ducaysanayaa. Inaan wixii niyada ku jiro ama aan rabo inaan iraahdo inaan si la garan karo u sheego.
Marka u horeeya waxaan soo dhaweeynayaa martida ka soo qaybgashay Xafladaan lagu maamuusayo 12-guradii Dhalashadii Dowladda Puntland
Waxaa ka mid ah Gudoomiyaha G. Wakiilada iyo kuxigeenadiisa, xubnaha Golayaasha Dowladda Puntland Issimada, marti-sharafta ay ka mid yihiin Qunsuliyadda Dowladda Ethiopia oo halkaan inala joogta Caawa, Culumaa?udiinka, Ganacsatada, Waxgaradka, Ururada Bulshada rag iyo dumarba, Ciidamada Qalabka Sida, iyo Dadweynaha Reer Puntland oo imaqlaaya wadanka gudihiisa iyo dibadiisa meel kasta ha joogeen.
Waxaan mahad usoojeedinaya Guddiga Qabanqaabada oo Caasho Geele ay madaxda ka sida wanaagsan oo ay usoo asteeyeen qabashada Xuska Sanadka 12-aad ee dhalashadii Dowladda Puntland Wasiir Gaashaanna uu ka mid ahaa oo caawa halkaan ka jeediyey wadadii ay soo mareen iyo sida ay wax usoo qabteen.
Waxaan mahad balaaran u celinayaa oo kabka iyo laabta ka soo go?day ciidamada Amniga ee Puntland dhalinyarada halkaan wada taagan oo heeganka ah waa iga dartood caawa si nabad ah ugu fadhino goobtaan iyo goob badan oo dalka ka mid ah. (CLAP)
Waxay ku amaananyihiin halganka ay ugu jiraan inay sugaan nabada Dadka iyo Dalkooda. Waxay ku amaananyihiin iyagoo aan nasan inay caawa iyo maanta iyo maalin walba ay meel walba taagan yihiin. Waxay ku amaananyihiin inay horfadhiyaan Cadowga kusoo duulay dalkaan inuu burburiyo oo amaankiisa iyo xasiloonidiisa waxyeelo oo banaan qorax aan geed lahayn oo har lahayn oo meel lagu qubaysto oo musqulo lahayn ay maanta ku horfadhiyaan Cadowga oo ay sugayaan nabada Dadka iyo Dalkooda. (CLAP) ILAAHAY ajar haka siiyo Khayr haka siiyo anagana waxay inaga mudan yihiin ALLAHA ina garabsiiyo.
Intaa ka bacdi walaalayaal waxaa sharaf weyn ii ah inaan maanta xuskaan aan ku xusayno 12guuradii Puntland taariikhdeeda wax badan laga sheekeyeey aan ka xasuusano wax yar. Puntland waxay dhalatay markii 8sano dadaal loogu jiray Dowlada Soomaaliyeed oo dhexe ay dhalato ay imaan wayday si caqli-gal ah oo maskax ku dheehan tahay ILAAHAY waafajiyay dadka Reer Puntland inay go?aan sadaan inay dowlad iyagu ay leeyihiin dhistaan oo ay ku sugaan Dowlada Soomaaliyeed oo dhexe oo ay kaga qaybqaataan qaab-dhismeedka Dastuurkeena ku qoran oo aynu ku dhawaaqnay oo ah Dowlad Federaal ah inaan ka mid noqono Axdi Qaranka Dowladda Federaalka KMG ah oo lagu dhamaystiray 2004tii Magaalada Nairobi uu ku dhisan yahay.
Qaab dhismeedkaas ah dadku inuu aayihiisa ka tashado oo hoos laga soo dhiso. Intii burburku dhacay waligeed maskax waa lagu hayay. Waxaa ugu horeeyey shirkii lagu qabtay Djibouti 1991kii oo anagu aan ka mid ahaa dadkii ka qaybgalay anigoo Dibadda ku nool waxaa ku qortayd ismaamul-goboleed in la sameeyo si aan loogu noqon dowladii dhexe oo xukunkeedu gacan kaliya ku uruursanaa awooda dhaqaale iyo maamul iyo kaabayaasha dhaqaalaha iyo bulshadana ay hal magaalo wada ahaayeen oo markii gacantii maamulkii gacanta ku hayay markaa iyo magaaladiiba ay mar isla dhaceen oo magaaladii burburtay oo dadkii Soomaaliyeed meel cidla ah soo istaagay oo ismaciirsato dhacday.
Hadii siyaasadaha caalamka lagaga dhaqmo hada oo ah xukunka in la baahiyo awoodaha la qaybiyo wadanka la isu camiro oo meel walba la isu dheeli tiro wixii Soomalida ku dhacay ma dhaceen. Hadii Xamar ay dhacday oo gacan ku dhacday Jabhado iyo wax aan wax kala garanayn dadku waxay u kala yaaci lahaayeen meelaha kale oo camiran markaasna Xamar lama taabeen sida ay markaas u camirnayd
Laakin markii ayadii (Xamar) ay burburtay Dowladiina (Kacaanka) ay burburtay waxay noqdeen Reero tiro ari lahaa oo tiradii laga dhacay oo labadii Rati oo ay raranaayeen oo markaas (sic) isootaagay bay noqotay. ILAAHAY naguma cesho nidaamka noocaas ah mar danbe anaguna waynu ka tashanay.
Waxaa mahadwayn leh dadkii Reer Puntland oo fikirkaas wax ku ool ah oo waxtarka ah keenay oo dabadeena hirgaliyay oo bilowgiisa ahaa shirkii wadatashiga oo lagu qabtay Magaalada Garoowe 25kii Febraayo 1998dii dhamaadayna 5kii March 1998dii oo lagu go?aan gaaray in la dhiso Dowladaas. Dadkii badnaa oo fikirkaas lahaa ama hirgaliyay baan ka mid ahaa waxyaalaha markii Naftayda aan dib u fiirsho aan aad iyo aad (sic) uga noqdo bay ka mid tahay oo qofka noloshiisa soo mara oo aan raali ka noqday inay talo ILAAHAY ina waafajiyo bay ahayd.
Waxa taas ka faa?ideystay dadka Reer Puntland kaliya ma aha iyo kuwii waagi hore ku dhashay oo dhulkaas koonfureed u guuray oo soo noqday waxaa kaloo ka faa?idaystay dad badan oo Soomaaliyeed oo aan waligood arag oo maqal xataa qaarkood ku maqal. Anagu waxaan u naqiinay degaankaan oo anigu markaan shaqaalaha noqday anigoo Xamar shaqo ka bilaabay dib la iigu soo badalay waxaan u imi dadka oo u yaqaana Gaari-waa ? meel Dowladu ay iska nacday oo aan la imaan. Waan garanayaa Allaha u naxariistee Madaxweyne C/Rashid Cali Sharmaake Qardho baan ka shaqaynaaye markii la dilay 1969kii bishii Oktoobar in lagu soo dhaweeyey ?Maxaa ku keenay Gaari-waa?? Yacnii meel Dowladu aysan waligeed tegin, calaamadaheeduna way ka muuqdeen oo wax kaabaha oo dhaqaale lagama samayn aan ahayn Wadada Laamiga oo Mashaariicdii ay ku deeqeen Dowlada Talyaaniga iyadoo aan dhamaystirneen ay Dowladii dhacday waxaan ahayn lagama hirgalin.
Waxaan xusuusnahay in dadka halkaani degan (Puntland) ay ahaayeen dad la cadaadinaayo oo Xukunkii Dowladdii Milatariga horumar aan u ogaleyn ilaa ugu danbeyntii markii naftu ka sii baxaysay ay intaa xusuusteen inay xaq u lahayd.
Dadka Somalida ah oo u soo barakacay Puntland oo ka mid ah dadka Koonfur ka yimid ? kuwo nala soo qaxay iyo kuwo dib ka yimid ? intoodaba waa lagu soo dhaweeyey si Somalinimo ah raali baa laga ahaa. Hase yeeshee markii la soo batay oo shaqaaqadaan Koonfur ka socotaa ay hadba dhinac u dilaacaysay, markii u danbeeyey ay soo ifbaxday kooxdaan xagjirka ah ee la baxay Shabaab ? Shabaab ma aha Shaydiin weeye. Shabaab waxaa ah Somali Youth League ? dhallinyaradii 13-ka ahaa oo Somaliya xornimada u horseeday. Kuwaasaa ahaa Dhalinyaro kuwaan Dhalinyaro ma aha waa Shayaadiin cirka laga soo tuuray shisheeye ku adeeganaayo remote control lagu hogaaminaayo loo soo diray dalkaa inay baabi?iyaan aduunyadoo dhan nabadgelyo-la?aan ka abaabulaan gaar ahaan Bariga Dhexe oo hada ay gacan kulul ku hayaan iyo Somaliya oo ay rabaan inay la wareegaan guud ahaanteeda iyagoo aan maamul rabin iyo kala danbayn midna laakin dhibaato u rogaya dabadeedna ku fida Geeska Afrika oo dhan, Badda Cas iyo dowladaha ku hareyraysan intaba.
Waxaan xusuusanahay bishaan (July) la soo dhaafay 11kii meeshii kaliya ahayd oo VISA-la?aan ay dadka Somalida intay ku tagaan ay degenaayeen oo ay ganacsi ku samaysteen wadamada deriska oo dhan amaantaa waa leeyihiin laakin Uganda waayadaan dambe si gaar ah iyadoo xuduud aanaan lahayn oo dadkeenu is-aqoon si gaara u soo dhaweeyey.
Ninka madaxda ka ah Madaxweynaha ka ah aan si gaar ah u xusuusnahay shirarkii Soomalida dib u heshiisiin loogu sameeyey mid kasta inuu imaanayay. Waxaan xusuusnahay bishii July 1991 Djibouti uu yimid. Waxaan xusuusnahay inuu yimid kii Eldoret ee Kenya 14kii Oktoobar markii la furaayay Madaxweynayaashi yimid uu ka mid ahaa.
In qaraxyo loo dhoofiyay oo halkaa la geeyey kuwo ka horeeyeyna dowladaha deriskaa la geeyey oo lagu laayay dad madax ah iyo dhibaato loo gaystay meel kasta. Dowlad aan qaraarkaa dhadhamin Geeska Afrika halagu kala horeeyo ma jirto. Ethiopia ay ka dhacdaa. C/najiib baan garanaya in lagu toogtay oo dirqi kaga kacay oo markaa Wasiirkii Kilinka Shanaad oo Somalida Ethiopia ahaa Magaalada Addis Ababa. Nairobi baynu garanaynaa kuwii qarxiyay Xafiiskii Safaraada Maraykanka iyo Dar Es Salaam labadaba
Ninkii wax ka qarxiyayna waa ninkii lagu dilay Baraawe dhowaan [Salah Nabhan] ayuu ahaa ragii lagu eedeynaye qaraxyadaasi dabadeedna Somalia usoo dhoofiyay aasaasay Shaydaankaan la magacbaxay Al Shabaab oo hada dhibta ku haya Somaliya oo dhan inteeda kale.
Waxaa xusid mudan soo dhaweyntii dadkii Soomaaliyeed ee halkaani yimid inay ku soo dhexdhuumanaayeen dadkaas shaqaaqada wada oo Koonfur laga soo diray. Qaarkood waxay ahaayeen kuwa badda isku tuura.
Ma jecli inaan wax badan ka sheeg sheego hor?umarka intaasaa ku filan iyo raga kale waxay sheegeen. Qodoba ay ilaaween waan xusuusin doonaa hadhow ay ka mid tahay Istibaalka Boosaaso oo gacanta lagu hayo iyo wadada calaamadaha loo dhigay oo Boosaaso ilaa Galkacyo ilaa Laascanood in la geeyey baan u malaynayaa.
Sidoo kale dhalinyarada ku howlan Warbaahinta oo mar kasta waxa ka dhaca dalka dadweynaha gaarsiinaya nooc kastaba ha ahaadeenee. Inkastoo uu ka maqan yahay tabobar badan oo ay u baahan yihiin in loo sameeyo anaguna aanan wali gaarin inaan heerkaas dhamaystirka gaarsiino oo ah: ?Maxaa la sheegi karaa iyo maxaa la sheegi karin??
Waxaa weeye dadku inuu warka gaaro waa la rabaa, laakin wararka qaarkood propaganda ay ku shubtaan dadka iyagu shaqaaqada wada oo isku qarinaya Diinta Islaamka in la baahiyo ma istaahilaan maxaa yeelay intay wax bi?iyaan bay cid kale masabidaan oo yiraahdaan, ?Halkaasaa loo malaynayaa? ama ?Waxaa loo malaynayaa aano qabiil? ?waxaa loo malaynayaa laba reer baa isdilay?
Waxaa isdilaaya waa la isku diray. Waxaa looga jeedaa inaan hor?umar la gaarin. Hor?umarkaas Puntland ay ku tilaabsatay tirade badan oo ka mid tahay adkaynta Dhaqaalaha, arrimaha Bulshada, Dhisida ciidamada, Xiriirka Caalamiga hormarintiisa, iyo mar kasta la dagaalanka burcad badeeda oo aad ogtihiin dhibaatada ay ku hayaan dadkeena oo aad uga badan dhibaatada ay ku hayaan dunida. Maxaa yeelay aduunweynaha ciqaab bay ku soo rogeen dad masaakiin ah oo musaafuriin ah oo wadooyinkaa marayo badda lacagna waa ka qaataan madax-furasho ah ciqaab aduunka ay ugu soo hormariyeenna way ku sameeyaan laakin inaga waxay inooga tageen dhaxal xun oo mujtamaceena cunay sida khamri iyo cuduro faafa oo fusuqaa inta la wadaagay la qaadsiiyay dadki naadiifka ahaa oo caafimaadka qabay.
Iyo La dagaalkanka tahriibta iyo hormarinta iyo u heelanaanta in wadanka laga hirgaliyo mashaariic hormarineed. Waxqabadkaas oo aanan tafaashiisiisa koobeen hasayeeshee waxaa xasad u noqday dad nacsan in wax la qabto iyo in la arko in meel maamul ka dhismay in hor?umar laga gaari karo, in Somalida kale ay ku dayato iyadana maamulo dhisato dabeedna Dowladii dhexe oo Fedeeralka ah sida ku hirgasho ? dad diidan ayaa cadow u noqday Puntland.
Cadownimadaa loo noqday waxay keentay waxaa lagu qiyaasi karaa maahmaadaan Somalidu ay qofka xasadka ay ku tilmaamtay ?Walaalka Xaragadana kuuma quuro, Xumaantana waa kugu caaya?
Waad aragtaan hadii qof la dilo propaganda meel kasta waxaa la leeyahay ?Amaanku ma sugna? hadii wax wanaagsan la sameeyana waxaa la leeyahay waxa wanaagsan yuu sii soconee halaga hortago.
Waad ogtihin hor?umar waxaa asal u ah Nabadgelyada, waxaa ku xiga Midnimada, waxaa ku xiga waxa xun oo la iska dhaafo oo waxa wanaagsan la adkaysto oo la isku daydo oo qofka wanaagsan noqdo qofka lagu daydo maha qofka xun. Kuwa qayilaaya oo fadhi-ku-dirirada oo aan waxba qabsanayn oo habeenkii oo dhan soo jeeda maalintii aan shaqo tagayn oo aan waxna kororsanayn waxna baranayn laguma daydo.
Waxaa lagu dayanayaa kuwa wanaagsan oo iskuulada aada ama shaqaysanaya ama ciidamada oo qalabka qaadaya oo dalkooda iyo dadkooda daafacaya. Kuwaasaa ku dayasho mudan.
Bartilmaadeedkii la tilmaamsaday xubnaha Golayaasha Dowladda, Saraakiisha Ciidamada Amniga, iyo shacab badan oo waxtar u leh dalka dilalka qorsheysan oo lala beegsaday oo soo jiitamaayey ilaa 2008kii intaan Dowlada aan anigu hogaaminaayo la dooran soo socday waxaa loola jeeda qas-wadayaashu ula jeedaan in dadka la bajiyo ay argagaxaan ay isweydiiyaan ?Meeshaan malagu noolaan karaa mise waa laga tagaa??
Oo dad badan ay ka guuraan hantidoodana ay kala guuraan camirnaanshada dalkana halkaasi ku istaago. Dad badanina ay ku dhici kari waayaan inay sheegaan dadka wax dila ama wax qariya. Dabadeedna uu dhaco argagax wayn oo mid baqdin guud sababa oo markaas dadku isyiraahdo, ?War waxaan intay na layn lahaayeen aan iskaba raacno? meesha looga jeedaa waa halkaa wax kale ugama jeedaan.
Waxaan idiin sheegaya anigu hadii aan ahay hogaamiyaha la doortay inaanan u joojinayn shacabkuna aan ogahay inuu igula socdo inaanan dhabarka u godeyn cid Argagaxisonimo dalkaan ku qabsato. (CLAP)
Taas waxaa i saaray mas?uuliyadda la ii doortay oo dadka Reer Puntland ii doorteen hogaaminta iyo tan iga saaraan Soomali oo dhan inteeda kale waxaan caawa idiin cadaynayaa inaan la dagaalamayno Argagaxisada ku been abuuranaysa Diinta Islaamka. (CLAP)
Hadith Nawawi wuxuu leeyahay:
Qofka Muslimka ah waa qofka dadku ka nabad-galo Gacantiisa iyo afkiisa. Kuwaan hada Diinta Islaamka ku been abuuranaya malaga nabad-galay gacantooda iyo afkooda? Waa been. Marka maxay yihiin? Shayaadiin weeye. Waa beenloowyaal, waa dhiigyacabyaal, waa dad-qalato (CLAP)
Hadith kale oo saxiix ah wuxuu oranayaa:
Qofkastoo Muslim ah waxaa ka xaaraan ah inuu qof kale Dhiigiisa, iyo Xoolihiisa iyo Sharaftiisa waxyeelo. Ma yeelaan ayagu? Intii ILAAHAY xaaraamtiyeey Nabigeena suubanaan aan kaga soo gaarnay oo kaga dayanay bay samaynayaan. Marka maxaan ku sifayn karnaa? Waxaan ku sifayn karnaa inay yihiin Shaydaan la soo diray oo dibada laga hagaayo oo cid wadata aananan garanayn. Iyagoo sidaas samaynaya bay isna waxay ku andacoonayeen ?Shareecad baan hirgalinaynaa?. Shareecadu idin qabatee waad ka been sheegteenee.
Xagee bay ku taalaa Diinta Islaamka in caruur, dumar iyo waayeel qarax lala beegsado? Xagee bay ku taalaa in mujtamac oo meel farxad u yimid caruurtooda 18sano waxbaranaysay inay shahaadooyin kooda ku qaataan iyo macalimiintooda iyo waalidkooda iyo asxaabtooda iyo caruurta kale oo walaalahooda ahaa hal maraa la wada qarxiyay ayaga iyo Wasiiradooda. Xagee bay ku taalaa? Aduunka meel ay ku taalo ma jirto diin sheegtayna ma jirto.
Diin ma aha iska ilaasha. Meeshii hadaayay uu ka hadlaay Garaad C/llahi Cali Ciid wiilasha dhalinyarada la hadlaayay waxaa weeye anagu way iska hurudnay waxaa la target-gareeyey caruurteeni, ubadkeeni macalimiin baa la isugu sheegay. Dee macalinku muxuu yahay? Macalin wax dhigaaya miyaa mise waa macalin madaxa habaabinaaya caruurta yaryarka oo madaxoodu xaanshida cad yahay xumaan ku qoraaya?
Macalin maaha waa habaabiye caruurtaada aad u gaysatay aadan war u hayn. Waxaan idiin sheegayaa qiso hada ina soo martay. Ilmo 11jir ah ayaa Boosaaso asagoo cararaaya buu wuxuu tagay control-ka Boosaaso. Wuxuu yiri baabuur igu dara waxaan aadayaa hooyadey oo Xamar jirta. Booliiska ilmihii waa waraysteen waxaa la ogaaday dugsi Aabihii geeyey in lagu baraayay dadka in la laayo oo lagu baraayay bistooladaha sida loo furfuro iyo sida dadka loogu dhufto. Dad madax oo Soomaaliyeed sawiradooda ku jiraan oo madaxa laga tooganayo lagu tabaraayo la necbeysiinayo maamul, iyo Xukumad iyo ciidanka amniga-ba intaba lagu sheegayo wax Diinta ka baxay iyaga kaliyana ay Muslim yihiin.
Ilmahaa yarka ahaa oo 11jirka markuu gartay waxaasi inay qalad yihiin Aabihii u sheegay ayuu Odaygii ka garaysan waaye wuxuu ku yiri ?War Quraankaa diidaysaa ku noqo meeshaan? Markii danbe wuxuu gartay inuu isu dhiibo ciidamada amniga si uu u magangalo oo uu uga badbaado halkaa.
Ma malayn kartaan intiina jooga waa waalidka ah imisaa ilmihiisii meeshaas oo kale geeyey? Waxaan idinku waaniyanaa hadaad tihiin dadka Reer Puntland dhamaantiin ama Soomaali oo dhan ilmihiina meeshaa gaynaysaan ka fiirsada iyo cida wax u dhigaysa. Ma waxbaa la barayaa mise waa la habaabinayaa? Ma waxaan beeraynaa dadkeenii yaryaraa oo dhan kuwo cadow dadka iyo dalkeena u ah? Waxaa loo dhigaayo hubiya. Quraan waa la dhigan jiray, macalimiin waa la arki jiray. Waligay wax xun oo dalka ku xun nalooma sheegin mana ogayn mana malaynayn laakin hada way dhacday.
Garowe baa xalay lagu qabtay. Kuwo qol la galay caruur yar yar ah markii dugsigii ay ka yimaadeen oo wax gooni ah loo sheegaayo kii u sheegaaye waa la qabtay caruurtiina waa la waraystay.
Dadka noocaas ah oo Shayaadiinta ah way soo socdeen oo waa la arkaayay beryihii hore xataa. Waxaan xusuusanahay gabaygii Cismaan Yusuf Keenadiid ninkii caanka ahaa oo Wadaniga ahaa shiikhna ahaa Gabayaana ahaa oo ka yaabay kuwo Diinta ku shaqaysta oo muran miiran ah oo aan waxba kala aqoon oo Kitaab-gaab ah oo Culumada waa wayn sida Shiikh C/qadir Nuur Farax la murmaaya.
Dadka ay ku shubtaan Haweenka ka mid ah. Meelaha ay qabsadaana adoonsiga iyagaa ugu horeeya. Xoriyadooda bay u diidaan, inay caruurtooda u soo adeegaan bay u diidan, guryaha ayay xabsi kaga dhigaan. Way gumaystaan.
Cali Jaamac Haabil oo ahaa gabyaa caan ah ahaa nin Reer Berbera
Anigu waan idiin sheegay aniga laftigayga Culumadaan ka mid ahay. Munaafaqa calaamadihiisu waa sedax: Haduu sheekeynayo been buu sheegaya; Haduu wax loo dhiibtana waa ka xadayaa oo amaano ma galo; hadii uu doodayo baqdin baa ku jirta oo ma adkaysan karo. Waa Hadith saxiix ah oo kuwaas ku sifoobay.
Cali Dheere ninka sheegata afhayeenka Al Shabaab Al Shayaadin iyo Atom oo wakiil uga ah Buurta Galgala. Daliil baa idin siinaya.
Subaxnimadii July 26 kooxda Kooxda argagixada ah oo Buurta Galgala ku haysata calooshii u shaqaysteyaal ku xiran argagaxisada caalamiga ah oo ka kala yimid gobollada dalka iyo kuwa koonfur oo ay soo baabi?iyeen waxay soo weerareen ciidanka Puntland oo Karin jooga oo wadada ilaaliya.
Isla habeenimaadii maalintaa dagaalku dhacay oo la jabiyay oo dhimasho iyo dhaawac badan la gaarsiiyay oo la dhaafiyay buurtii iyo meelihii awal ay fadhiyeen habeenimadii wuxuu Atom ka hadlay meesha Internet ka loo yaqaan Paltalk
Wuxuu sheegtay inuu laayay dadkii birmagaydada ahaa oo lagu laayay Puntland ilaa 2008dii la laynaaye inuu laayay buu sheegtay. Hadalo xun xun oo kale wuu ku sii daray oo aad u fool xun oo anigu hada aanan sheegi karayn oo saqajaanimo ah.
Wuxuu qiray sida awalba la ogaa inuu yahay Al Shabaab dhagahayga baan ku dhagaystay waana yaala Dowladaa haysa: Anagu Shabaab baa ka mid nahay Shabaabna anaguu naga mid yahay, wuxuu ka sheegay Paltalk.
29kii bisha ayaa Cali Dheere oo ah ninka Koonfur u fadhiya oo u soo dira dadka calooshii u shaqaysteyaasha ah ajnabi iyo Somali wuxuu afka u galiyay inuusan sheegan Al Shabaab oo uu sheegto inuu yahay nin beeshiisa beelo kale ka difaacaya saas buu u badashay.
Waxaa kaloo hadalka u laqimaayay nin Voice of America ka shaqeeya oo waxaan la yiraahdo ?leading questions? waydiinaye. Hade ogaadaa idaacadaha caalamiga ah oo dowladaha waa wayn dadka ku jira qaarkood ma aha dad nadiif ah. Ama qabyaalad baa dishay oo waa dad jiran oo Madaxa, Caloosha iyo Wadnaha ka jiran ama waa dad Al Shabaab ah laftigoodu.
Isagoo ay ka dhamayso inuu u laqimayo beentaas Cali Dheere yiri ayuu wuxu sheegay inuu beel daafacaayo oo uu ka daafacaayo dowlado iyo maamulo ka qabsanaayo meesha oo Puntland maamulkeeda dalka oo dhan ayadaa madax ka ah ayadaana loo doortay beel walbana waa ku jirtaayee ma meel bay gooni u qabsanaysaa dalka oo dhan bay joogtaa oo meel walba ka talisaa oo Madax ay gaysay.
Taa laftigeeda uu joogo aa Madax joogtaa Dowlada ka tirsan oo ciidamada ah dhiigyacabkaas uu ku laayay isaga ay dad isu xigaan oo qaraabo yihiin isagoo adeegsanaya calooshii u shaqaystayaasha ka yimid Koonfur kana talo qaadanaya mana aha nin isagu ikhyaar leh waa nin afka loo galinaayo.
Markaas bay isaga been fureen Cali Dheere wuxuu u laqimay iyo isagii isagoo inkiraaya wuxuu labo habeen ka hor yiri. Marka wuxuu ku sifoobay sadaxda calaamad ee munaafaqa.
Wuxuu khalkhal galiyay dad odayaal ah oo degaanka ah oo anagu aan chance-siinay muddo dheer oo aan ugu dirnay in dadka halkaa uu ku haysto ay ka furfuraan oo Umadda Reer Puntland ay ku soo daraan oo aynan dadkooda iyo dalkooda dhibaato u gaysan oo dilka ay joojiyaan oo ay ka saaraan ayuu khalkhal galiyay wuxuu yiri ?Anaga nagula soo duulay? oo markaas caadifad qabiil damcay inuu galo taasina waa shaqayn kari wayday.
Cid qabiil gooni ah Puntland ma jirto dadka oo dhan baa isu qabiil ah. Maxaa laga qabiil tamaya? Hadaad doontid inaad wax sheegtid, wax wayn baa la sheegtaa. Maxaa wax yar oo hoose iyo jilib ka sheeganaysaa?
Adigoo Soomaali ah jilibkaaguna Puntland yahay maxaa jilib kale oo ka hooseeya kuu tarayaa oo dad aan wax kala garanayn ay ku jiraan. Meel shaqayn karta oo maamul iyo hey?ado dowli ah leh sheego oo Aduunka laga yaqaan oo calan leh calankeeduna kaa yahay, kii guud ee Dalka iyo kii Puntland. (CLAP)
Ma jirto kumana ogin Puntland beel beel kale dhul ku qabsatay oo ka haysata ma jirto. Dadku waa Reer Guuraa badidiisu magaalo walbana nin kasta gurigiisa buu ku leeyahay iyo Bakhaar haduu ku leeyahay. Ninkii beer leh beertiisa isagaa leh dhul daaqsiinkana Somalida waa wada daaqdaa oo dhan bal iska daa Reer Puntland.
Xagee qofka meel yeelanaya iyo beesha meel yeelanaysa xagee bay joogtaa? Waligay ma arag nin leh halkaan dooxada anigaa iska leh ha daaqin. Kuwaa meelo ayaamo dhawayd meel caws ood-ootay Gobolkan Nugaal waliba dooxooyinkaan iyagana ciidan baan ku kicinay oodii baan ka tuurtuurnay Geedkii noolaa oo waynaa waa goyeen kii ILAAHAY soo saaray oo xooluhu ay daaqi lahaayeenna way xirteen.
Waan ka tuurnay dadkii iyo xoolihiiba way duceeyeen. Hadana way furan yihiin marka nin sheegan kara meel ma jiro oo isaga wax ILAAHAY dadka siiyay ka sheegan kara ma jiro bal iska daa mid kale.
Waxaa weeye marka walaalayaal inagu hadaynu nahay Ummad dalkooda iyo dadkooda rabta inay noolaato rabta inay jirto rabta horumar rabta inay higsato maamul inuu u jiro rabta way is bedbedelayaan Maamulku. Aniga kuwaa iga horeeyey kuwana way iga danbaynayaan. Tire-kaa wareegayo weeye. Shalay rag baa joogay maanta anaa jooga iyo raga aniga ila shaqaynaya berrina kuwo kalaa jiraya.
Dhismaha dowladnimadu sidii laga sheekeynaye caawa oo waliba Shiikhu sheegayay waxaa weeye wax habeen intuu dhasho subuxii orda ma aha. Waxaa weeye wax barbaraa, wuxuuna ku barbaaraa oo beerta uu ka baxo ay tahay waa Beerta Nabada iyo Wadajirka iyo Isku kalsoonida.
Taasaa Shacbiga Reer Puntland ugu yeerayaa iyo inay isdaafacaan hubka wada qaadaan kuligood gabar iyo wiil (CLAP) saqiiq iyo kabiir sidii 1991kii iyo 1992kii. Horana waan u iri hadana waan ku celinayaa.
Anagu waan naqaanaa intii dambiileyaasha ah way inoo tirsan yihiin waa tiro dadka beenhabaabisay oo habaabisay dadka Buurtaa ku jira iyo dad ku soo biiray oo dhul kale ka soo duulay iyo shisheeye. Dadka masaakiinta ah oo beenta loo sheegay oo galay oo markii sharciga dhowaan la pass-gareeyey oo Golaha Baarlamaanka pass-gareeyeen oo ah Sharciga Argagaxisada lagula dagaalamayo oo aan saxiixay maalin dhawayd intuusan dhaqan-gelin cidii ka baxaysa waa u furan tahay inay ka baxaan oo iyaga dambi gaar ah iyo dil gooni ah aan lagu helin. Hadeerba ha isaga baxeen haka carareen nooma qorna, nooma xisaabna ma soo qabsanayno. Waa cafis guud oo aan u jeedinayo intii aan dambi dil ah gaysan oo aan loo qabsan dil ileen kuwo badan baa la hayaa oo gacanta lagu hayaa. Haka faa?ideysteen caawa xuska sanadguurada 12-aad ee Dowladda Puntland.
Waxaan kaloo sheegaya arrintaas markay soo dhamaato dadka Reer Puntland oo dhan Odayaashiisu iyo Ururada Bulshadu inay isugu imaan doonaan Hadii ILAAHAY idmo wada tashi ah sidii dalka loo hormarin lahaa oo dardar loo galin lahaa.
Ciidamada amnigana waxaan u rajaynayaa Guul iyo wanaag dadkana waxaan u rajaynayaa in ILAAHAY quluubtooda iskumid ka dhigo. Waxaan u tahniyadeenayaa Dowladda Ethiopia iyo Dadka Kilinka Soomaaliyeed ee Shanaad oo heshiiska ku gaaray inay qoryaha dhigaan oo nabad qaataan. (CLAP) oo dhinac ka noqdaan ku dulaalada ah oo Dibadaha dadka dhiigiisa ku ganacsanaaya afmiishaarada ah anigu waan ku aqaan qaarkood Dibadaha qaarkoodna hade meelaheena xitaa waa lagu sheegaa iyagoo ku dhuundhuumanaaya anagu aan ka sooci karin dadka inoo soo qaxay ileen waa la isku dhexjiraa. Waxaan ugu baaqayaa nabad cid kasta oo donaysta inay nabad gudaheeda ka heshiiso ama ha ahaato qabaa?il islaayay ama Dowlada Puntland iyo wixii kaloo wax isku haystaan oo aan ahayn kuwa dambiyada gaarka ah galay ama xiriirka caalamiga ah oo argagaxisada ku lug leh inay nabad isugu yimaadan oo wixii ay isku hayaan meel iska dhigaan.
Waxaa maanta loo fadhiyay Magaalada Sanca wadamada ka tirsan Geeska Afrika iyo Yemen shir lagu magacaabo Sanca Forum sida argagaxisada iyo burcadbadeeda meel looga mari lahaa iyo dadka Tahriibeyaasha ah.
Waxaan rajaynayaa shirkaas inuu ka soo baxo natiijo qaali ah anagu nasiib uma helin inaan ka qaybqaadano waana la rabay inaan tango laakin xaga transport-ka cirka ayaa aad iyo aad ayaa dhulkaan uga curyaansan yahay waana ka bixi doonaa hadii ALLE idmo laakin qoraal baan u dirnay aanu kaga codsanayno in Qadiyadda Puntland iyo Somalia lagu soo qaado oo dadka u dagaalamaya xaqooda oo argagaxisada la dagaalamaya taageero siyaasadeed iyo mid afeed iyo mid gacmeedba intaba la siiyo. Guul baan u rajaynayna in wadamada Afrika ay isku raacaan inay Somalia ka badbaadiyaan dhibaatada haysata dadka Soomaaliyeedna iyagaaba isaga filan wiilal xunxuna oo dambiil loo soo dhiibay ha iska wada qabteen caruurtoodana hala baxeen meelaha ayagu ay ku urursan yihiin. Waxaan rajaynayaa oo kale arrintii halkaan uu ka hadlaayay Garaad Cabdullahi Cali Ciid uu ka hadlaayay si tifatiran u sheegay baan sii ayidayaa. Horena waa uga hadalnay: Maamulka cusub ee Somaliland inay Xaqa gartaan iyo derisnimada iyo wada noolaanshaha dadka Somalida ah oo walaalaha ah oo waxba dhexoolin xaga Shacbiga inuusan raacin wadadii maamulkii isaga ka horeeyey ee dadka Gobolkaas Sool ku nool oo ay gacanta ku hayaan gaar ahaan magaalada Laascaanood iyo tuulooyinka ku dhow ciidamo ka tirsan maamulkaas inay isaga baxaan oo nin walba akhyaarkiisa loo sii daayo Gobolladaas oo ka mid ah Puntland oo aan gorgortan gali karin marna si kastaba hala yiraahdee (CLAP)
ILAAHAY towfiiqda ha ina waafajiyo Nabadeena ILAAHAY ha inoo quweeyo wixii inaga xasad inagu ah ama col inagu ah ILAAHAY ha inaga qabto inaga nin-na kuma ahinee. Dalka Soomaliyeedna ILAAHAY haka saaro shidada dadka Soomaaliyeedna ILAAHAY xasadka iyo qabyaalada iyo waxa xun ILAAHAY haka saaro iyaguna ha isku tashadeen
Salamu calaykum Waraxmatullahi Wabarakaatu
Madaxweynaha Dowladda Puntland
C/raxmaan Sh. Maxamad Maxamuud (Faroole) http://daljir.com/
COMMENTS