UJEEDDO: Iskuday Sharcidarro ah oo la Rabo in la iiga Saaro Baarlamaanka Sababo la Xiriira Taageeradayda aan Gaban ee Madaxweyne Donald J. Trump iyo Mabda’a “America First” ee Soomaaliya
Mudane Guddoomiye,
Waxaan qorey warqaddan si rasmi ah si aan u cambaareeyo cadaadiska siyaasadeed ee socda, hanjabaadaha, iyo tallaabooyinka baal-marsan dastuurka ee lagu doonayo in lagu aamusiiyo codkayga loona carqaladeeyo waajibaadkayga dastuuri ah ee aan u hayo shacabka Soomaaliyeed anigoo ah xubin Baarlamaanka ka tirsan. Sida cad, dadaalladayda aan ka gaban la’aanta ah ee la xisaabtanka, ilaalinta madax-bannaanida qaranka, iyo difaacidda xuquuqda shacabka Soomaaliyeed ayaa iga dhigtay bartilmaameed ay siyaasiyiinta ku xiran Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo kooxda Villa Somalia, oo ay ka mid yihiin dano shisheeye, ay abaabuleen.
Waxaan si cad u caddeynayaa: 100% waxaan taageersanahay siyaasadaha iyo go’aannada Madaxweynaha Mareykanka Donald J. Trump ee ku aaddan Soomaaliya. Waxaan ahay muwaadin Soomaaliyeed oo jecel dalkiisa iyo waddani Somali-American ah, waxaana si buuxda u aaminsanahay mabda’a “America First” inuu yahay waddada kaliya ee dhab ah ee lagu gaari karo xasilloonida Soomaaliya, madax-bannaanideeda dhaqaale, iyo sugnaanteeda qaran. Hoggaaminta geesinimada leh ee Madaxweyne Trump ee hakinta gargaarka dibadda ee loo dirayo maamulada musuqmaasuqa ah sida midka uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, iyo mudnaanta uu siiyay danaha istiraatiijiga ah ee Mareykanka halkii laga sii wadi lahaa ajendayaasha guuldarraystay ee globalism-ka, waa siyaasad aan si buuxda u taageersanahay oo aan u dagaallamayo sidii looga hirgelin lahaa Soomaaliya.
1. Waxaan garab istaagay xukuumaddii Madaxweyne Trump si aan u soo bandhigo sida lacagaha canshuur bixiyeyaasha Mareykanka loogu takri-falay Soomaaliya, loona weeciyay jeebka mas’uuliyiinta dowladda, ganacsatada Villa Somalia, iyo dano shisheeye, halkii laga gaarsiin lahaa shacabka Soomaaliyeed.
2. Waxaan si firfircoon u taageeray siyaasadaha amniga qaran ee Mareykanka ee ku aaddan Soomaaliya, oo ay ka mid yihiin la dagaallanka xagjirnimada, jarista shabakadaha maalgelinta argagixisada, iyo burburinta shabakadaha musuqmaasuqa ee ay taageerayaan dano shisheeye, kuwaas oo khatar ku ah danaha Mareykanka iyo Soomaaliya.
3. Waxaan si adag u ololeeyay in la joojiyo ku tiirsanaanta barnaamijyada gargaarka shisheeye ee guuldarraystay, kuwaas oo kaliya lagu naasnuujiyay koox yar oo musuqmaasuq ah, halka shacabka Soomaaliyeed ay la daalaa dhacayaan silic. Halkii taas laga sii wadi lahaa, waxaan rumeysanahay in la xoojiyo iskaashi istiraatiiji ah oo laba geesood ah oo dhex mara Mareykanka iyo Soomaaliya, laguna saleeyo horumarka dhaqaalaha, iskaashiga amniga, iyo isku-filnaanta qaranka.
Sababta saxda ah ee Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo kooxdiisa Villa Somalia, oo ay taageerayaan dano shisheeye oo ka soo horjeeda siyaasadaha Madaxweyne Trump, ay iigu beegsadeen cadaadis, hanjabaado, iyo in la iga saaro Baarlamaanka waa aniga oo aan ka tanaasulin mabda’eyga “America First.”
T
allaabooyinkii aad dhawaan qaaday waxay sii xaqiijinayaan ololaha sharci-darrada ah ee si siyaasadeysan la iigu beegsanayo:
1. Waxaad si degdeg ah ugu yeertay kulan deg-deg ah oo ay yeelatay Guddiga Joogtada ah, adigoon marin habraacii saxda ahaa, si kaliya aad u hor keento mooshin sharci-darro ah oo lagu doonayo in si aan sharci ahayn looga saaro xubinimadayda Baarlamaanka (HOP#201).
2. Markii guddigu uu diiday inuu fuliyo dalabkaaga aan dastuuriga ahayn, waxaad magacowday guddi saddex xubnood ah si ay ii qanciyaan inaan kasoo qayb galo fadhiyada Baarlamaanka – ayaga oo aan marka hore xallin walaaca amni ee aan qabay.
3. Waxaan guddiga u caddeeyay inaan diyaar u ahay inaan ka soo qeyb galo fadhiyada Baarlamaanka, balse keliya marka la ii xaqiijiyo xaqayga sharci ee damaanad amni, sida uu qabo xeer-hoosaadka Baarlamaanka.
4. Inkasta oo ay guddigu ballan qaadeen inay jawaab la soo laaban doonaan, ilaa hadda – muddo toddobaad ah kadib – wax jawaab ah lama i siinin, taasoo sii caddeyneysa in si ula kac ah loo dayacay amnigayga.
Tani waa si cad ku tumasho awood iyo aargoosi siyaasadeed, waxaana si aan leex-leexad lahayn u caddeynayaa in kursiga HOP#201 uu u sugnaaday deegaan-doorashadayda, kaliyaana ay iyagu xaq u leeyihiin go’aaminta cidda mataleysa. Guddoomiyaha Baarlamaanka iyo Villa Somalia toona ma laha awood ay ku farageliyaan ama ku maamulaan arrintan. Ma isticmaali kartaan habraacyo sharci-darro ah si aad u jebisaan dastuurka aad dhaarateen inaad ilaalisaan.
Waxay hadda cadaatay in cadaadiska la iigu hayo uu yahay mid si toos ah uga yimid Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo kooxda Villa Somalia, oo ka xanaaqay:
1. Taageeradayda aan gorgortanka lahayn ee go’aanka Madaxweyne Donald J. Trump ee hakinta gargaarka dibadda ee Soomaaliya, taasoo si toos ah u wiiqday shabakadaha musuqmaasuqa ee xukuumadda Xasan Sheekh.
2. Bandhiggaygii fashilka amniga ee Garoonka Diyaaradaha Muqdisho, taasoo fadeexad ku noqotay Madaxweyne Xasan Sheekh iyo dowladda Soomaaliya, ayna ku lug lahaayeen danaha shisheeye.
3. Kulankaygii sare ee siyaasadeed ee 6-da Maarso 2024 oo aan la yeeshay saraakiil sare oo ka tirsan Waaxda Arrimaha Dibadda, Difaaca, Amniga Gudaha, iyo Maaliyadda Mareykanka, halkaasoo aan ku soo bandhigay qiimeyn dhab ah oo aan la gaban oo ku saabsan xaaladda Soomaaliya.
4. Dadaalkayga lagu baarayo musuqmaasuqa Mashruucyada Bangiga Adduunka (US$1 Bilyan), taasoo si weyn u khatar gelisay danaha kooxaha maafiyada ah ee dhaqaale ka sameeya hantida Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya maadaama ay sii waddo weerarradeeda siyaasadeed iyo musuqmaasuqkeeda baahsan, waxaan hadda si rasmi ah u shaacin doonaa caddeymo aan hore loo arag oo muujinaya fadeexaddii ugu weynayd ee la xiriirta khiyaano dhaqaale iyo mid socdaal ee taariikhda Soomaaliya.
Laga bilaabo hadda, waxaan si toos ah ugu gudbinayaa shacabka Soomaaliyeed iyo waaxyaha cadaaladda Mareykanka caddeymo dhameystiran oo muujinaya:
1. Xisaab xumo dhaqaale oo ay galeen madaxda sare ee dowladda
2. Musuqmaasuq iyo lunsasho lacago gargaar
3. Dukumentiyo muujinaya lacago si sharci-darro ah loo bixiyay
Haddii aad sida ugu dhaqsaha badan u fulin weydo shuruudahayga amniga, waxaan qaadi doonaa tallaabooyinka sharci ee ku habboon.
Dr. Abdillahi Hashi Abib – BA, MA, MASc, Ph.D
Member of Foreign Affairs Committee
Federal Republic of Somalia the House of People
Mogadishu, Somalia
Leader of the Accountability and Transparency Caucus of the House of People
E: abdillahi.abib@parliament.gov.so
W: + 1-571-436-7586 M: + 252-6108-22469
COMMENTS